پمپ شناور   submersible pump چیست؟

پمپ شناور که در انگلیسی به آن Submersible Pump گفته می شود جزء انواع پمپ چند طبقه با موتور محرکه الکتریکی است و شامل یک پمپ عمودی گریز از مرکز جهت انتقال آب یا سیال از چاه‌های عمیق استفاده می‌ گردد. این گونه پمپ ها به دلیل صرفه جویی در انرژی، پایین بودن هزینه های راه اندازی و نگهداری و عدم نیاز به فونداسیون گزینه ی مناسبی جهت استفاده می باشند. و از نظر نوع کارکرد معمولا به صورت 2900 دور می باشد.

پمپ شناور بر اساس طبقه انتخاب و نصب میشود و می تواند یک یا چند طبقه ای باشد. نحوه نصب پمپ شناور در برخی موارد عمود نصب می شود و در برخی موارد نسبت به تعداد طبقات و سایز موتور آن را افقی نصب می نمایند.

این محصول از دو بخش الکتروموتور شناور و پمپ تک شناور تشکیل شده است و از دو جنس استیل و چدن تولید می گردد.

الکتروموتور شناور استیل به خاطر داشتن مقاومت بیشتر دارای کاربری بیشتری می باشد.

پمپ شناور به صورت یکپارچه یا دو تکه می باشد. در پمپ های شناور یکپارچه، پمپ و موتور آن در یک پوسته قرار گرفته اند و پمپ با مکش آب از قسمت تحتانی و گذر آب از روی الکتروموتور به عملیات خنک کاری کمک می کند، و در حالت دو تکه، موتور و پمپ جدا بوده و در محل نصب مونتاژ می شوند و مجرای مکش پمپ قسمت میانی و حدفاصل الکتروموتور و پمپ می باشد و برای خنک کاری از گردش آب در داخل الکتروموتور توسط دو مجرا در کناره و الکتروموتور استفاده می شود که به صورت دو پیچ با یک سوپاپ یکطرفه در داخل آن طراحی شده است، یکی از پیچ ها مجرای ورودی آب خنک و پیچ دیگر مجرای خروجی آب گرم می باشد.

این پمپ دارای مصارف مختلفی است که از جمله ی آن ها می توان به پمپاژ آب چاه ، مصارف کشاورزی و آبیاری ، مصارف صنعتی و مصارف خانگی اشاره کرد.

کاربرد پمپ شناور

• اطفاء حریق و آتش نشانی
• تاسیسات تصفیه خانه و تصفیه آب
• خارج کردن آب تمیز از چاه عمیق و نیمه عمیق
• تامین آب اضطراری
• سیستم آب رسانی مسکونی و صنعتی مانند معادن
• سیستم های RO یا اسمز معکوس
• آب شیرین کن های صنعتی و نیمه صنعتی
• کاربرد در آب نماها
• تقویت و افزایش فشار آب در زمین های زراعی و کشاورزی مانند پمپ چاه آب و سیستم های آبیاری
• آبیاری گلخانه ها
• آبیاری تحت فشار و قطره ای
• زهکشی آبهای تحت الارض
• سیستم آبیاری بارانی
• حوضچه ها و پرورش ماهی ها
• نیروگاه ها 
• کنترل سیل ها 

مزایا و معایب پمپ شناور

مزایا

راندمان بالا

کاهش مصرف انرژی

نیازی به فنداسیون ندارد که منجر به کاهش هزینه های راه اندازی می گردد.

استحکام خوب و کارکرد بدون صدا

عدم نیاز به هواگیری

مناسب برای کار دائم و عدم افزایش حرارت محیط اطراف

معایب

یکی از بزرگترین معایب پمپ آب شناور سخت بودن عیب یابی در این پمپ هاست. در واقع اگر پمپ  آب شروع به نشت کند، اجزای داخلی بدون هیچ گونه نشانه ای شروع به صدمه دیدن می کنند، با اینکه این موارد نادر هستند ولی در صورت وقوع، خسارات دیر شناخته می شوند.

دومین ایراد پمپ آب شناور، هزینه ی این پمپ هاست که نسبت به پمپ های دیگر از هزینه ی بالاتری برخوردار است.

این پمپ ها به دلیل بسته بودن پروانه ها، قابلیت انتقال ذرات معلق کمتری را نسبت به پمپ های کف کش دارند.

انواع پمپ شناور

پمپ شناور چاه عمیق (Submersible Pumps for wells)

این پمپ ها دارای ساختار دو لایه هستند که در بازار به عنوان پمپ های شناور شناخته می شوند.

پمپ های شناور فاضلاب و تخلیه (Submersible Sewage and Drainage Pumps)

این پمپ ها به عنوان پمپ لجن کش شناخته می شوند.

پمپ های شناور تخلیه (Submersible Drainage Pumps)

به این پمپ ها، پمپ کف کش گفته می شود.

تک فاز و سه فاز

اجزاء پمپ شناور

محل نصب سیم بکسل

شیر یکطرفه

بوش راهنمای شفت

مهر قفل کننده پروانه ها

رینگ های ضد سایش

تکیه گاه

بدنه پمپ

بوش های میانی

پوشش محافظ کابل

پروانه

شفت استیل

محفظه دیفیوزر

دیفیوزر

جدا کننده

واسطه پمپ و موتور

صافی ورودی پمپ

موتور شناور

الکتروپمپ شناور چاهی

یک پمپ شناور چاهی دستگاهی است که آب را از چاه به خانه شما می کشد و آب به دست شما می رسد. سیستم آب چاه معمولی دارای یک واحد پمپاژ شناور است که آب را از چاه های زیر زمینی به مخزن تانکر می رساند و فشار داخل هوای آن را تنظیم می کند تا بتوانید از آن استفاده کنید .

انواع الکتروپمپ شناور چاهی

جریان محوری:

نحوه ورود مایع به این پمپ ها از مقابل محور بوده و از داخل پروانه به صورت موازی خارج می شود.

شفت غلافی:

در این نوع پمپ مایع اگر روان باشد با شفت امکان برقراری ارتباط دارد و سیال پس از پمپاژ توسط پروانه ها از طریق لوله دور محور خارج می شود. این پمپ برای دبی های بالا با هد کم کاربرد دارد.

پمپ توربینی:

در این پمپ ها از پروانه های جریان مختلط استفاده شده که سیال به صورت موازی با محور وارد پروانه شده و با زاویه ای نسبت به محور از پروانه خارج می شود.

نحوه انتخاب پمپ شناور

جهت انتخاب پمپ شناور باید برای محاسبه ارتفاع پمپاژ آب به مسائل زیر دقت نمود:

عمق چاه

سطح ایستایی آب داخل چاه

طول مسیر پمپاژ

اختلاف سطح از دهانه چاه تا محل تخلیه

جنس لوله

سایز لوله

تعداد اتصالات (زانویی و غیره)

همه فاکتور ها و عامل های مطرح شده تاثیر بسزایی در انتخاب صحیح پمپ شناور دارند، لذا جهت انتخاب پمپ شناور می بایست به نکات مذکور در بالا دقت نمود تا بتوان بهترین پمپ شناور را جهت کاربری شما انتخاب نمود.

همچنین میزان دبی یا آبدهی پمپ شناور به عامل های زیر بستگی دارد:

مساحت زمین (سطح زیر کشت) محصولات کشاورزی

نوع محصول کشاورزی

حجم مخزن ذخیره یا حجم استخر

میزان آب مورد نیاز در صنعت (بستگی به کاربری آن صنعت دارد).

نحوه نصب و نگهداری پمپ شناور

برای نصب این محصول که ترکیبی از یک پمپ و یک الکتروموتور می باشد و اصطلاحا به آن موتور پمپ یا الکتروپمپ شناور گویند، در داخل چاه قرار می گیرند و الکتروموتور را با آب پر می نمایند.

نحوه خنک کردن نیز به صروت آب خنک می باشد، یعنی دینام با آب خنک می شود.

نکات مهم در اجرا و نگهداری پمپ شناور

الکتروپمپ باید به صورت عمودی انبار شود؛ در صورت انبار کردن آن به صورت افقی ماهانه باید 90 درجه چرخانده شود.

اگر الکتروپمپ برای مدت زیادی است که انبار شده است؛ باید قبل از نصب محور آن چرخانده شود تا مطمئن شوید گیر نکرده و حرکت می کند. اگر محور گیر کرده باشد با چکش پلاستیکی به آرامی به آن ضربه بزنید تا آزاد گردد، در غیر این صورت با کارشناسان فنی تماس بگیرید.

هنگام جا به جایی باید مانع از غلت خوردن و افتادن الکترو پمپ شوید. در صورتی که الکتروموتور ضربه بخورد یا بیفتد حتما باید باز شده و لنگی روتور چک شود.

در هنگام آماده کردن پمپ باید دو درپوشی که برای پر کردن آب و تخلیه هواست باز باشند.

پس از پر کردن آب حداقل به مدت سی دقیقه اجازه دهید تا حباب ها خارج شود و کمی آب اضافه کنید تا الکتروموتور از آب لبریز شده و سپس درپوش ها را ببندید.

برای پر کردن موتور، آب نباید خورنده باشد. آب آشامیدنی گزینه مناسبی برای این کار است.

به هیچ عنوان بلند کردن و جابجایی الکتروموتور از طریق کابل های برق انجام نگیرد.

از لهیدگی و کشیدگی کابل های پمپ شناور جلوگیری شود.

حتما باید مقاومت عایقی فاز به فاز و فاز به بدنه در الکتروموتور پمپ شناور چک شود.

از مناسب بودن ظرفیت جرثقیل جهت جابه جایی الکترو پمپ شناور اطمینان حاصل کنید.

برای بررسی کارکرد الکترو پمپ بهتر است در ابتدای چاه، فشار سنج نصب شود.

نکته مهم این است که چون موتور و پمپ با آب روان کاری می شود به هیچ عنوان پمپ نباید خشک کار کند.

برای اطمینان حاصل کردن از اینکه قطر چاه مناسب است یا خیر می توان از یک لوله به اندازه قطر الکترو پمپ استفاده کرد. قطر خارجی الکترو پمپ باید از دهانه چاه کوچکتر باشد.

بعد از حفر کردن چاه و قرار دادن لوله، به مدت دو روز به جهت ته نشین شدن ماسه و گل ولای، پمپ را روشن نکنید.

الکتروموتورهای شناور باید در فضاهای سربسته و خشک با دمای 60-5 درجه سانتی گراد برای پمپ و دمای 30-5 درجه سانتی گراد برای موتور نگهداری شوند.

حداکثر ماسه مجاز در آب برای پمپ های شناور توسط کارخانه سازنده آن تعیین می شود. باید از الکتروپمپ در برابر خطر ماسه گرفتگی و لجن گرفتگی محافظت شود.

مجموعه الکتروموتور و پمپ باید حداقل 50 سانتی متر بالاتر از کف چاه نصب شود.

حداکثر تعداد دفعات مجاز روشن شدن این پمپ ها در ساعت، چهار بار است.

برای جلوگیری از افزایش تعداد استارت و استاپ پمپ می توان از اینورتر یا منبع ذخیره یا منبع تحت فشار در خروجی پمپ استفاده کرد.

اگر در خروجی پمپ شناور، فیلتر شنی یا سختی گیر رزینی نصب شده باشد حتما باید افت آن ها در محاسبات لحاظ شود.

کابل الکترو پمپ در فاصله های معینی توسط بست کمربندی پلاستیکی به لوله پمپ متصل شود.

موتور را در حالت شیر بسته، استارت کنید. حداکثر زمان کارکرد در حالت بسته بودن شیر 5 دقیقه است.

در چاه های عمیق باید در هر 60 متر، یک عدد شیر یک طرفه نصب شود.

پمپ ها با پروانه شعاعی (تخت) برای انتقال آب از چاه های ماسه دار مناسب نیستند و باید از مدل کوزه ای استفاده شود.

سطح موتور نباید در برابر رسوبات آهکی و قلیایی قرار بگیرد، زیرا رسوبات تشکیل شده روی بدنه موتور مانع از خنک کاری آن می شود.

چک کنید که انتهای کابل درون آب قرار نگیرد، چون با ورود آب به داخل کابل، آب بندی الکترو موتور در قسمت سربندی از بین خواهد رفت.

از درست کار کردن سوپاپ بالای پمپ اطمینان حاصل کنید.

استفاده از لوله با قطر کمتر به دلیل آسیب رساندن به دینام پمپ توصیه نمی شود.

برای جلوگیری از رسوب گیری یاتاقان ها، هر هشت روز یک بار به مدت پنج دقیقه الکترو موتور را روشن کنید.

قطعات تابلو برق را هر شش ماه یک بار بررسی کنید.

در پمپ های شناور ظرفیت پایین و تک فاز برای راه اندازی پمپ نیاز به خازن می باشد. خازن باید در بیرون از چاه و در تابلو برق قرار داده شود.

اگر سرعت آب روی بدنه موتور از 0.45 متر بر ثانیه کمتر باشد؛ باید از پوشش خنک کننده استفاده شود. با استفاده از رابطه زیر سرعت آب روی بدنه موتور بدست می آید:

V=(Q*353.68) ÷ (D2- d2)

V= سرعت (متر بر ثانیه)

Q= آبدهی (متر مکعب بر ساعت)

D= قطر چاه (میلی متر)

d= قطر موتور (میلی متر)

حداکثر سرعت نباید از 3 متر بر ثانیه بیشتر باشد. با توجه به مشخصات چاه در بعضی اوقات نباید سرعت از 2 متر بر ثانیه تجاوز کند. محدودیت سرعت در پمپ های شناور ناشی از افزایش احتمال کاویتاسیون به خاطر افت در مکش و ورود ذرات جدا شده از دیواره چاه به مسیر سیال است.

پمپ آب شناور می تواند به سه روش عمودی (رایج ترین حالت)، افقی (در این روش باید با بخش فنی کارخانه سازنده هماهنگ شد تا تغییرات لازم اجرا شود) و حالت سوم مایل است که کم استفاده ترین روش می باشد (در این حالت نیز باید با سازنده هماهنگ شود) نصب شود. نصب به صورت عمودی معمولا مشمول اکثر کاربری ها می شود اما نصب به صورت افقی معمولا در آب نماها، آبیاری تحت فشار و قطره ای (در حوضچه یا استخر) صورت می گیرد.