تعریف پمپ آب خانگی  Household water pump

پمپ آب خانگی، جهت افزایش فشار آب خانه، ساختمان، آپارتمان و ویلاها به کار می رود. متراژ واحد، تعداد شیرها و همچنین تعداد طبقات عواملی هستند که در انتخاب پمپ خانگی موثر می باشند. پمپ خانگی با مخازن انبساط یا پمپ با کلید اتوماتیک و یا بوستر پمپ از انواع پمپ خانگی هستند که با توجه به موارد مذکور، یکی از آنها برای ساختمان و یا خانه مورد نظر انتخاب می شود. پمپ خانگی در توان های مختلف اعم از نیم اسب، یک اسب و دیگر توان ها به مشتریان ارائه می گردد.

انواع پمپ آب خانگی

پمپ آب، جهت تقویت فشار آب و یا در راستای بالا بردن فشار آب از دستگاهی به نام پمپ آب یا همان موتور پمپ آب خانگی استفاده می شود.

پمپ آپارتمانی و یا همان پمپ آب منازل بسته به نیاز مشتری در انواع و کاربری های متعدد به مشتریان ارائه می گردد، انواع این محصول عبارتند از:

بوستر پمپ خانگی

پمپ آب جتی

پمپ سانتریفیوژ

پمپ آب بشقابی

با مخزن انبساط یا منبع تحت فشار

پمپ خانگی با کلید اتوماتیک

عوامل موثر درانتخاب پمپ آب خانگی

تعداد طبقات ساختمان

تعداد واحدها در هر طبقه

متراژ واحدها

تعداد شیرهای آب ساختمان

میزان مصرف آب

نکات مهم در انتخاب یک پمپ آب خانگی

مشخصات پمپ آب خانگی:

در ابتدا باید بدانید که مهمترین اصل در انتخاب پمپ آب خانگی عملکرد آن است، و این عملکرد به توان، حداکثر دبی (آبدهی) و حداکثر هِد (ارتفاع) پمپ مربوط می شود؛ پس پیش از هرچیز خوب است با یک سری کلمات کلیدی در ارتباط با مشخصات پمپ آشنا شوید:

توان (قدرت):

به میزان نیرویی که پمپ میتواند تولید کند و بصورت نیروی مکانیکی به سیال انتقال دهد، "توان پمپ" می گویند، که برحسب اسب بخار (HP) یا کیلووات (KW) محاسبه میشود.

حداکثر آبدهی (ماکزیمم دبی):

از مشخصات مهمی ست که قبل از انتخاب هر نوع پمپی باید به آن توجه فرمایید، حداکثر آبدهی به میزان ظرفیت یک پمپ در انتقال آب می گویند و در ارتفاع صفر (دهانه خروجی)، که پمپ بیشترین آبدهی را دارد "حداکثر دبی" (Max Q) نام دارد، و برحسب لیتر بر دقیقه (L/min) و یا مترمکعب بر ساعت (M3/H) محاسبه میگردد.

حداکثر ارتفاع پمپ (ماکزیمم هِد):

یکی دیگر از مشخصات اصلی در انتخاب پمپ آب خانگی است که مقدار "حداکثر ارتفاع"  (Max Head)  برابر است با جایی که پمپ قرار دارد (ارتفاع صفر) تا بالاترین نقطه‌ای که پمپ میتواند آب را پمپاژ کند. همچنین به حداکثر ارتفاع، میزان فشار پمپ نیز می گویند و برحسب متر (M)  محاسبه میشود.

توجه:

دقت فرمایید که ارتفاع با آبدهی رابطه عکس دارد، و با افزایش ارتفاع، آبدهی کاهش میابد؛ درنتیجه در نقطه حداکثر ارتفاع، آبدهی به نزدیکی "صفر" میرسد. پس باید پمپی را انتخاب کنید که حداکثر ارتفاعش از ارتفاعی که نیاز دارید بیشتر باشد. بطور مثال، اگر شما نیاز دارید که آب تا ارتفاع 18 متری پمپاژ شود، پس باید پمپی را انتخاب کنید که حداکثر ارتفاع آن 20متر میباشد.

قطر ورودی لوله:

به اندازه قطر لوله ورودی پمپ میگویند و معمولا برحسب اینچ (Inch) محاسبه میشود.

قطر خروجی لوله:

به اندازه قطر لوله خروجی پمپ میگویند که معمولا برحسب اینچ (Inch) بوده از آنجایی که با میزان آبدهی رابطه مستقیم دارد عامل بسیار مهمی ‌است.

مشخصات الکتریکی:

مشخصات الکتریکی یک پمپ خود شامل چند ویژگی است، از جمله میزان آمپر مصرفی، ولتاژ، سه فاز و یا تک فاز بودن پمپ و فرکانس.

که بسته به نوع سیم کشی الکتروموتور میتواند سه فاز یا تک فاز باشد، و معمولا پمپهای خانگی (که با برق شهری کار میکنند) همگی تک فاز بوده (220ولت) و در مصارف صنعتی سه فاز (380ولت) میباشند.

حال باید بدانید که فرکانس برق ایران Hz 50 است و تمامی پمپهایی که در ایران تولید و یا به آن وارد میشوند 50هرتز میباشند. دانستن این نکته برای نصب تابلوبرق و تنظیم آن مهم است. (در کشورهایی مثل کشورهای اتحادیه اروپا برق 60 هرتز میباشد)

توجه:

کلیه مشخصات مهم یک پمپ آب خانگی بر روی پلاک آن درج میشود و میتوانید برای بررسی صحت تعاریف فروشندگان پلاک پمپ را چک کنید.

باید ها و نباید های استفاده از پمپ آب خانگی

با افزایش جمعیت به خصوص در کلان شهر ها، رفته رفته ساختار معماری خانه به گونه ای طراحی می شود که جای خود را باید به ساختمان های چند طبقه بدهند. همچنین امروزه ادارات، مراکز تجاری و … در قالب ساختمان های تجاری و اداری مشغول فعالیت هستند. اما یکی از مشکلاتی که برای این نوع واحد های مسکونی و غیر مسکونی وجود دارد، فشار آب است که بدون پمپ آب نمی تواند تا طبقات بالاتر برسد. پمپ آب وسیله ای برای رفع این مشکل است.

در واقع پمپ آب یک دستگاه الکتریکی است که با استفاده از تبدیل نیروی الکتریسیته به نیروی مکانیکی، برای افزایش و تقویت فشار آب به کار می رود و به کمک این دستگاه می توان آب را از طریق لوله کشی ها به بالاترین طبقات ساختمانی فرستاد. پمپ آب ها انواع مختلفی دارند که از جمله آنها می توان به پمپ آب سیرکولاتور، پمپ آب زمینی، شناور، جتی، طبقاتی، کف کش، لجن کش، دو پروانه، بشقابی، محوری و دوار اشاره نمود.

تفاوت پمپهای آب خانگی:

پمپ سانترفیوژ همان پمپهای گریز از مرکز هستند که انواع بسیار متنوعی دارند و با توجه به تعداد و نوع پروانه، برای مصارف مختلفی بکار میروند. پمپهای سانترفیوژ با توان بالا را معمولا برای مصارف کشاورزی، آبیاری، صنعتی و…، و مدلهای کوچکتر و با توان متوسط را برای مصارف خانگی و ساختمانها میتوان بکار برد.

پمپهای محیطی به پمپهایی میگویند که میتوانند سیالات را با دبی کم اما تا ارتفاع زیادی پمپاژ کنند و برای پمپاژ سیالات مخلوط با هوا ایده‌آل هستند.

پمپ بشقابی از نظر ساختاری همان پمپهای سانترفیوژ هستند که فاصله بین صفحات دوطرف پره‌های پروانه خیلی کمتر است و شکل محفظه مانند بشقاب میماند. این سری پمپ‌ها میتوانند نسبت متعادلی از دبی و هِد را ارائه دهند و برای کاربریهایی که نیاز به عملکردی کم صدا دارند مناسب هستند.

پمپ جتی شبیه به پمپ بشقابی هستند با این تفاوت که میتوانند تا ارتفاع خیلی بیشتری آب را پمپاژ کنند.

پمپ خودمکش پمپهای گریز از مرکزی هستند که بدون نیاز به سوپاپ خارجی در بالای مخزن، چاه و یا استخر قرار میگیرند و میتوانند موجب ایجاد نیروی مکش و انتقال آب شوند (خوب است بدانید سایر پمپها به خودی خود توانایی مکش ندارند و تنها سیالی که وارد پمپ میشود را منتقل میکنند. در حالی که پمپهای خودمکش سوپاپ سرخود بوده و میتوانند این نیرو را ایجاد کنند).

بوسترپمپ خانگی هم مانند سایر بوسترپمپ های دیگر ساخته میشود اما در ابعاد و توان کمتر؛ این سری پمپها از اتصال دو تا چند پمپ آب خانگی کوچکتر (نسبت به حداکثر فشار مورد نیاز برای ساختمان) به صورت موازی ایجاد شده‌اند و بسته به مصرف آب، پمپها را وارد مدار کرده و در زمان پایین آمدن مصرف، پمپها خاموش شده و از مدار خارج میشوند.

معمولا بوسترپمپ‌ها را برای ساختمانهایی با تعداد طبقات بالا مانند برج‌ها و ساختمان‌های بزرگ به کار می برند که نیاز به ایجاد فشار تا ارتفاعات زیاد است. همچنین نسبت به سایر مدلهای دیگر هزینه نگهداری خیلی کمتری دارند، و در مصرف انرژی بهینه می باشند.

تفاوت ست کنترل، منبع و تابلوبرق:

پمپهایی که با ست کنترل اتوماتیک شده اند، مقرون به صرفه‌تر بوده و هزینه کمتری نیاز دارند، اما در این مدل به دلیل داشتن کلید استارت اتوماتیک، با هربار باز و بسته کردن شیر آب، کلید، پمپ را روشن و خاموش میکند و باعث استهلاک پمپ میشوند. در مصارفی که مصرف آب زیاد است، این سیستم اصلا توصیه نمیشود.

برای مصارف بالای آب، پمپ با منبع انبساط پیشنهاد میشود، که در این روش اندازه منبع مورد نیاز، رابطه مستقیمی با تعداد واحدها و میزان آب مصرفی دارد. با این حال، این سیستم با وجود به صرفه بودنش در ابتدا، بیش از سایر روشها نیاز به سرویس و نگهداری کردن دارد، و در بلندمدت نیازمند صرف هزینه بیشتری است.

پمپ با تابلو برق یکی از بهترین و پیشرفته‌ترین سیستمهای اتوماتیک کردن پمپ آب است، که در این روش دیگر با هربار باز کردن شیر آب پمپ با تمام توان خود شروع به کار نم یکند و با تنظیم تابلوبرق و تعریف درجات میزان مصرف، تنها برای جبران افت فشار آب به همان میزان تعریف شده پمپ را به گردش در می‌آورد و باعث میشود عمر پمپ و سیستم آبرسانی بسیار بالا رود. با این حال سیستم تابلو فرمان از همه مدلهای دیگر گرانتر است ولی دیگر هزینه‌های نگهداری و سرویس کردن را ندارد.

نحوه انتخاب پمپ آب خانگی

پمپ تقویت فشار آب ساختمان در انواع نیم اسب بخار، یک اسب بخار، یک و نیم اسب بخار و دو اسب بخار موجود می باشد. همچنین پمپ ها با قدرت دو ونیم و سه اسب بخار برای مجتمع های مسکونی و بوستر پمپ ها می تواند به کار برده شود.

برای انتخاب پمپ آب خانگی، همانند سایر پمپ ها به دو پارامتر اصلی هد و دبی نیاز است.

روش های محاسبه دبی (آبدهی) پمپ آب آپارتمانی:

محاسبه دقیق دبی شیرآلات بر اساس مقررات ملی به روش SFU (Supply Fixture Unit)

محاسبات سرانگشتی دبی پمپ آب خانگی با دقت نسبتا خوب توسط جداول و نمودارها

بوستر پمپ خانگی

بوستر پمپ خانگی به دلیل هزینه نگهداری کم و با صرفه بودن، دارای جایگاه مهمی در صنعت بوده و در نتیجه در اکثر مجتمع های مسکونی و مراکز بزرگ تفریحی، اداری و مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد.

از اجزاء تشکیل دهنده بوستر پمپ خانگی می توان به الکترو پمپ، فشار سنج، تابلو کنترل، اینورتور و غیره اشاره نمود.

اجزای اصلی پمپ آب خانگی:

الکتروموتور – شامل بخش الکتریکی پمپ آب

کوپلینگ – متصل کننده الکتروموتور به شفت پمپ

محفظه یاتاقان – محل قرارگیری بلبرینگها

مکانیکال سیل – آببندی پمپ و جداکننده سیال از سایر بخشها

پروانه – بسته به کاربری انواع بسیار متنوعی دارد (لینک انواع پروانه)

پمپ آب خانگی بی صدا

بسیاری از پمپ های حال حاضر در بازار دارای صدا هستند و این اصطلاح مرسوم در بازار کاملا اشتباه می باشد، و فقط تعداد اندکی از پمپ های آب بی صدا (با صدای بسیار کم) می باشند. در نتیجه کلیه پمپ های موجود در بازار ایران دارای صدا بوده ولی بسته به نوع و مدل و برند آن پمپ، میزان صدا متفاوت می باشد که این میزان از صدا در پمپ خانگی به مرور زمان و با استفاده بیشتر از پمپ نیز بیشتر خواهد شد.

تفاوت پمپ جتی و پمپ بشقابی در چیست و کدام بهتر است؟

برای درک بهتر تفاوت پمپ جتی و پمپ بشقابی تنها کافیست نگاهی به منحنی آبدهی این دو و میزان حداکثر ارتفاع و حداکثر دبی بیندازید. در نوع جتی پمپ میتواند آب را با فشار بالاتری تا ارتفاع بیشتری پمپاژ کند اما در مدل بشقابی پمپ میتواند حجم آب بیشتری را تا ارتفاع کمتری نسبت به جتی (در یک توان یکسان) منتقل کند.

در مدل بشقابی پمپ میتواند 6 مترمکعب بر ساعت آب را تا ارتفاع 33 متر پمپاژ کند، درحالی که پمپ جتی یک اسب میتواند 3 مترمکعب بر ساعت آب را تا ارتفاع 52 متر پمپاژ کند.

پس در بحث انتخاب پمپ آب مهم ترین تفاوت پمپ جتی و پمپ بشقابی در میزان حداکثر هد (ارتفاع) و حداکثر دبی (آبدهی) میباشد.

البته جدای از مورد بالا این دو پمپ تفاوت های دیگری هم دارند مثلا پمپ های جتی مقداری نیروی مکش ایجاد میکنند که همین ویژگی آنها را برای ساخت دیگ های بخار و نصب بر روی مخازن ایده‌آل کرده است و پمپ های بشقابی صدای تولیدی بسیار کمتری نسبت به دیگر مدل‌ها داشته و به اصطلاح به پمپ بی صدا معروفند.

توجه: پمپهای جتی مکانیزمی مشابه پمپ های خودمکش دارند و میتوانند آب مخلوط با هوا را پمپاژ کند.