تعریف بوستر پمپ آتش نشانی  Fire pump

بوستر پمپ آتش نشانی شامل حداقل دو الکتروپمپ است که از آن برای افزایش فشار و دبی آبرسانی در سیستم اطفا حریق ساختمان‌های مسکونی و اداری استفاده می‌شود. استفاده از این نوع بوستر پمپ در تمامی ساختمان‌ها الزامی است و طبق مقررات ایمنی به ساختمان‌های بلندی که چنین سیستمی از اول در ساختار خود در نظر نگیرند، جواز ساخت داده نمی‌شود و برای ایمنی ساکنین این مسئله کاملا حیاتی است.

چرا باید از بوستر پمپ آتش نشانی استفاده کرد؟

          کپسول‌های آتش نشانی را نباید مشابه سیستم ساده بدانیم. کپسول‌ها برای خاموش کردن قسمت کوچکی از آتش استفاده می‌شود. وقتی صحبت از ساختمان‌ها یا زمین‌هایی با مساحت بزرگ می‌شود، باید از سیستم پیشرفته و بزرگ‌تری برای اطفا حریق استفاده کرد. سیستمی که بتواند آب را از طریق لوله‌های مخصوص به تمامی طبقات و نقطه‌ها برساند. بوستر پمپ آتش نشانی چنین وظیفه‌ای را بر عهده دارد.

در ساخت بوستر پمپ آتش نشانی چه اصولی باید رعایت شود؟

          در ساختار بوستر پمپ آتش نشانی باید حداقل دو الکتروپمپ استفاده شود که یک الکتروپمپ اصلی بوده و دیگری رزرو است. حالا هرچه تعداد طبقات و مساحت بیشتر شود، باید تعداد الکتروپمپ‌ها هم افزایش پیدا کند.

از نظر تجهیزات به کار رفته در ساختار دقیقه مشابه با دیگر ابزارآلاتی است که در انواع بوستر پمپ استفاده می‌شود. نکته مهم در ساخت بوستر پمپ آتش نشانی این است که باید از باکیفیت‌ترین قطعات استفاده شود. استفاده از این نوع بوستر خیلی محدود است؛ اما همان زمانی که نیاز است نباید مشکلی در استفاده از آن وجود داشته باشد. اصولاً بوستر پمپ‌های آتش نشانی با پمپ جوکی یا بدون آن ایجاد می‌کنند.

بوستر پمپ آتش نشانی باید بتواند 120 تا 140 فشار نامی خود را ایجاد کند. همچنین بیشترین نرخ جریان باید 150 درصد نرخ جریان نامی در فشار معادل 65 درصد فشار نامی باشد.

اندازه بوستر پمپ آتش نشانی چقدر است؟

هر چه اندازه بوستر پمپ آتش نشانی بیشتر باشد، فشار خروجی هم افزایش پیدا خواهد کرد؛ اما گاهی افزایش اندازه و تعداد الکتروپمپ نیازمند پرداخت هزینه‌های اضافی و غیرضروری است. برای همین باید تعداد طبقات، مساحت، تعداد ساکنین قبل از خرید تعیین شود. همچنین بهتر است در ابتدا موقعیت و مشکلاتی که احتمال وقوع آن‌ها زیاد است، مشخص شود. به این صورت می‌توان یک نوع بوستر پمپ آتش نشانی مناسبی خریداری کرد.

مزایای نصب بوستر پمپ آتش نشانی در ساختمان

بوستر پمپ‌ها علاوه بر اینکه کمکی برای ساکنین هستند، ابزاری حیاتی و ضروری آتش‌نشان‌ها هم بوده و از این رو وجود آن در تمامی ساختمان‌های مسکونی و اداری لازم و ضروری خواهد بود.

تجهیزات مورد استفاده در بوستر پمپ آتش نشانی

الکتروپمپ‌ها قلب اصلی هر بوستر پمپ هستند. حداقل در بوستر پمپ آتش نشانی دو الکتروپمپ مورد نیاز است. یک الکتروپمپ اصلی و دیگری رزرو که بتواند حداقل فشار لازم را برای انتقال آب بین لوله‌های آتش نشانی تأمین کند. الکتروپمپ‌ها به صورت موازی قرار می‌گیرند. روش کارکرد الکتروپمپ‌ها به این صورت است که در هر بار فشاری افزایش پیدا می‌کند، بر اساس اندازه آن، یک الکتروپمپ روشن می‌شود. البته در نوع بوستر پمپ آتش نشانی و از آنجا که هدف افزایش فشار است، برای همین از همان اول سرعت بالایی در روشن شدن بوستر پمپ‌ها وجود دارد.

بخش مکش که وظیفه انتقال آب از مخزن اصلی به سمت الکتروپمپ را دارد. در بخش مکش کلکتور لوله‌ای به آن وصل می‌شود، همچنین شامل شیر قطع و وصل، صافی، لرزه‌گیر، فلنج و مهره ماسوره است. نکته دیگر اینکه در خصوص بخش مکش این است که با استفاده از شیرآلات به الکتروپمپ و مخزن متصل شده تا باعث انتقال آب با فشار بالا به خروجی شود.

بخش دهش و مکش از نظر کاربرد با یکدیگر یکسان هستند. تفاوت آن دو در این است که بخش دهش وظیفه انتقال آب را از الکتروپمپ به لوله خروجی دارد. بخش دهش شامل شیر یک طرفه، لرزه‌گیر، فلنج و مهره ماسوره است.

کلکتورها را قطعات متصل کننده می‌نامند. وظیفه کلکتور انتقال آب از بخش مکش و مخزن کلی به سمت الکتروپمپ و همچنین از سمت الکتروپمپ به بخش دهش برای انتقال آن به لوله‌های خروجی خواهد بود. در واقع این کلکتورها هستند که انتقال آب را از ابتدا یعنی مکش تا انتها یعنی همان دهش برقرار می‌کنند. البته برای کارکرد صحیح بوسترپمپ به همه ابزارها نیاز است و نبود یک مورد می‌تواند باعث کار نکردن درست شود. نکته دیگر اینکه کلکتورها باید حتماً گالوانیزه باشند تا برای تولید بتوانند تأییدیه بهداشت را دریافت کنند. البته این گالوانیزه بودن بیشتر در بوستر پمپ‌های آبرسانی اهمیت دارد.

شیر فلکه یا شیرآلات در واقع همان قطعه‌ای است که برای به وجود آوردن جریان آب به کار گرفته می‌شود. جنس شیر فلکه چدنی یا برنجی است و بسته به هدف خود باید تعیین کنید که از کدام جنس استفاده کنید.

شیر یک طرفه که وظیفه جلوگیری از برگشت آب به الکتروپمپ را دارد. برگشت آب باعث خراب شدن الکتروپمپ شده و باعث می‌شود تا نتوان به درستی از آن استفاده کرد. شیرهای یک طرفه در تمامی بوستر پمپ‌ها استفاده می‌شود و در واقع یکی از ضروری‌ترین ابزارهایی هستند که حتماً باید در بوستر پمپ آتش نشانی هم استفاده شود.

صافی قطعه‌ای است که در همه بوستر پمپ‌ها باید استفاده شود. صافی وظیفه جلوگیری از ورود ذرات ریز و جامد به داخل پمپ را دارد. متأسفانه آب‌های بسیاری از نقاط دارای املاح بسیار ریزی بوده که جلوگیری نکردن از ورود آن‌ها به پمپ می‌تواند در دراز مدت آسیب بسیار جدی به پمپ و عملکرد آن‌ها برساند. در واقع این املاح ریز به داخل پمپ‌ها نفوذ کرده و کم کم به قطعات آسیب می‌رساند. نکته مهم و اصلی اینکه بهتر است تا برای هر پمپ درون بوستر از یک صافی جداگانه‌ای استفاده کنید.

بوستر پمپ اگر در جای محکم نصب شود، به دلیل لرزه‌ای که در استفاده دارد، می‌تواند به ساختار و محیط پیرامون خود آسیب جدی برساند. برای همین از لرزه‌گیر استفاده می‌شود. لرزه‌گیر قطعه‌ای است که برای جلوگیری از لرزش بوستر و جابجا شدن بوستر پمپ‌ها باید استفاده شود. در واقع در هنگام افزایش فشار سیال، بوستر پمپ دچار لرزش شدیدی می‌شود. این لرزش شدید حداقل می‌تواند به خود ساختار بوسترپمپ آسیب جدی برساند. همچنین اگر لرزش خیلی شدید باشد که البته خواهد هم بود، محیط اطراف آن نیز خراب خواهد شد که باید سروصدای زیاد ناشی از برخورد را هم به آن اضافه کنید. برای همین توصیه می‌شود که بوستر پمپ آتش نشانی را در مکانی محکم و به دور از رفت و آمد نصب کنید.

دیگر دستگاه مهم برای فعالیت استفاده از تابلوی برق و کنترل است. تابلو برق و کنترل دستگاهی است که باید برای شروع فعالیت استفاده شود. در واقع انجام و نظارت بر فعالیت مکانیکی و الکتریکی بوسترهای پمپ بر عهده تابلو برق و کنترل است. همچنین به غیر از هماهنگی بین این دو تابلوبرق‌ها از هرگونه نوسانات و فعالیت مشکوک جلوگیری می‌کنند.

مخزن دیافراگمی دستگاه مهمی است که برای ایجاد قدرت و فشار اولیه مورد نیاز است. پمپ‌ها با اینکه وظیفه افزایش فشار آب را بر عهده دارند و به آن نیرو می‌دهند؛ اما آب در شرایط عادی باز هم نمی‌تواند خود را به نقطه مورد نظر برساند. در این حالت باید از مخزن دیافراگمی استفاده کرد. مخزن دیافراگمی با ذخیره سازی آب تحت فشار و برگرداندن آن به سیستم باعث می‌شود که فشار لازم برای انتقال آب به وجود بیاید.

پرشر سوئیچ ابزاری برای کنترل کردن حداقل و حداکثرفشار بوستر پمپ است. نکته مهم و مشترک همه بوسترهای پمپ این است که نمی‌توانند بیشتر از فشار معینی را تحمل کنند. همچنین مقدار آن نباید از حد معینی هم پایین‌تر باشد تا کارکرد آن‌ها نیز زیر سؤال نرود. پرشر سوئیچ باعث کنترل مرز این مقدار می‌شود تا فشار از حد خود بالاتر نشود و از مقدار معینی هم کمتر نشود. نکته مهم اینکه این نوع پرشر در بوستر پمپ آتش نشانی با دور ثابت استفاده می‌شود. البته بیشتر بوسترهای پمپ آتش نشانی در دور ثابت کار می‌کنند.

پرشر ترانسمیتر از نظر کارکرد شبیه به پرشر سوئیچ است؛ اما تفاوت آن‌ها در این است که پرشر ترانسمیتر در بوستر پمپ دور متغیر به کار گرفته می‌شود.

مانومتر دستگاه مشترک بین همه بوسترهای پمپ است. از مانومتر برای اندازه فشار ورودی، خروجی و تک تک پمپ‌ها به کار گرفته می‌شود. بهتر است که برای هر پمپ یک مانومتر نصب کنید تا بتوانید اندازه گیری دقیق تری از فشار داشته باشید.

برای وصل کردن قطعات بوستر پمپ نیاز به فلنج ها دارد. این قطعات وظیفه متصل کردن انواع قطعات را به هم دارند. تمامی قطعات باید به صورتی محکم به هم متصل شوند تا در هنگام فشار زیاد ناشی از کار، مشکلی برای آن‌ها به وجود نیاید. در اینجا با استفاده از اتصالات مخصوص قطعات مختلف به هم وصل می‌شوند.

شاسی اصلی قطعه‌ای مشترک بین همه نوع بوستر پمپ‌ها و یکی از اصلی‌ترین ابزارها برای ساخت بوستر پمپ آتش نشانی است. بیشتر قطعاتی که در بالا نوشتیم به ویژه الکتروپمپ روی شاسی اصلی نصب می‌شوند. هدف از به کارگیری شاسی اصلی جلوگیری از ارتعاش و حرکت قطعات در هنگام فعال بودن بوستر پمپ آتش نشانی خواهد بود.

متریال بوستر پمپ های آتش نشانی از چه نوع است؟

 پوسته بوستر پمپ از نوع  چدن خاکسری  25GG ،40GGG ، چدن نشکن، برنز و یا استنلس استیل است.

 پروانه

بر طبق استاندارد20NFPA و 1311 - FM 448UL پروانه بوستر پمپ های آتش نشانی یا باید برنز باشند و یا استنلس استیل. پروانه چدنی هرگز نباید در بوستر پمپ های آتش نشانی استفاده گردند.

 محور

محور بوستر پمپ باید استنلس استیل باشد. بعلاوه استانداردهای1311FM و448UL قوانین واضحی جهت طراحی محور بوستر پمپ های آتش نشانی عنوان کرده اند.

 یاتاقانها

بلبرینگ های روانکاری شده با گریس. بلبرینگ ها باید به حد کافی استحکام داشته باشند تا حداقل ۵۰۰۰ ساعت در ماکزیمم بار دوام آورند.

منحنی عملکرد بوستر پمپ های آتش نشانی: بر طبق استاندارد

موتورهای الکتریکی: الکتروموتورها می بایست بر طبق استاندارد باشند

 دیزل موتورها

موتورهای دیزلی استفاده شده در بوستر پمپ های آتش نشانی، می بایست قابل اطمینان، با کیفیت بالا و برای سیستم های آتش نشانی طراحی شده باشد.

در حالتی که موتور دیزل انتخاب شده است، می بایست دمای محیط و ارتفاع از سطح دریا مورد توجه قرار گیرد.

بوستر پمپ و دیزل موتور می بایست توسط کوپلینگ های انعطاف پذیر کوپله شوند.

دیزل موتورها می بایست مجهز به گاورنر باشند و قابلیت تنظیم سرعت دیزل بین ۱۰درصد شات اف و ماکزیمم بار کاری بوستر پمپ را داشته باشد.

دیزل موتور باید دارای دستگاه خاموش کننده افزایش سرعت Over speed shut-down device باشد که وقتی سرعت ۲۰درصد افزایش می یابد دیزل خاموش گردد.

موتور می بایست مجهز به سرعت سنج Tachometer باشد.

موتور می بایست داری گیج فشار روغن باشد.

موتور می بایست دارای نشانگر دما باشد.

تمام نشانگر های کنترلی موتور می بایستی به طور مناسبی به تابلو کنترل متصل گردند.

هر دیزل موتور می بایستی مجهز به دو باتری ذخیره باشد.

هر باتری می بایستی دو برابر ظرفیت برای نگه داشتن سرعت میل لنگ که توسط سازنده توصیه شده است، دارا باشد.

هر دو باتری می بایستی دارای کنتاکتورهای دستی کنترلی باشند تا وارد مدار گردند.

انواع پمپ‌های آتش نشانی

 پمپ‌های آتش نشانی به سه دسته تقسیم می‌شوند.

پمپ‌های جابه جایی مثبت

پمپ‌های سانتریفیوژ

پمپ‌های اجکتوری یا جت پمپ‌ها

پمپ‌های جا به جایی مثبت با افزایش نیروی محرکه سرعت سیال بیشتر می‌شود. مثل پمپ‌های تناوبی و دورانی.

پمپ‌های تناوبی در قسمت اصلی پمپ یک پیستون به صورت رفت و برگشتی عمل می‌کند و پمپ‌های دورانی عموماً دو چرخ دنده هستند که با هم درگیر بوده و درون پوسته پمپ می‌چرخد.

به‌طور کلی پمپ‌های جا به جایی مثبت برای هواگیری یا پمپاژ فوم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پمپ‌های سانترفیوژ: تک مرحله ای (تک پروانه) - دو مرحله ای (دو پروانه). ورودی آب در وسط پمپ است و عامل اصلی به حرکت درآمدن سیال نیروی گریز از مرکز است. از نظر پروانه به ۳ دسته پروانه بسته و نیمه بسته و باز نیز تقسیم می‌شوند.